ภาวะสมองเสื่อม (Dementia) คือภาวะที่สมรรถภาพการทำงานของสมองลดลง เช่น ความสามารถในการจำลดลง การตัดสินใจในการแก้ปัญหาที่แย่ลง ความชาญฉลาดไหวพริบที่ถดถอยไปจากเดิม การทำกิจวัตรประจำวันได้แย่ลง เป็นต้น โดยอาการจะค่อยๆเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆนอกจากนี้ยังส่งผลกระทบต่อผู้ดูแลและครอบครัวของผู้ป่วยทั้งด้านร่างกาย จิตใจและเศรษฐกิจ
โดยภาวะสมองเสื่อมนั้นพบได้กับทุกวัยแต่จะพบมากในกลุ่มผู้สูงอายุ ซึ่งพบว่าปี พ.ศ. 2548 ประเทศไทยมีจำนวนผู้สูงอายุ 6,617,000 คน และในกลุ่มผู้สูงอายุพบความชุกของภาวะสมองเสื่อม 19.4%
และปี พ.ศ. 2553 ในประเทศไทยมีผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นเป็น 7,639,000 คน ดังนั้นจึงมีความเป็นไปได้ว่าความชุกของภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น
อย่างไรก็ตามพบว่าภาวะนี้มักไม่ได้รับการวินิจฉัย โดยพบว่าร้อยละ 96 ของผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมไม่ได้รับการวินิจฉัย ซึ่งอาจเกิดจากปัจจัยทางครอบครัวที่ไม่ได้ตระหนักถึงภาวะนี้เป็นผลทำให้ภาวะสมองเสื่อมในผู้ป่วยแย่ลงเรื่อยๆ
จึงมีการพัฒนาแบบทดสอบที่ได้มาตรฐานนำมาใช้คัดกรองภาวะสมองเสื่อมในเบื้องต้นฉบับภาษาไทยขึ้นมา สำหรับหาผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมเพื่อให้ได้รับการวินิจฉัยและรักษาได้รวดเร็วขึ้น
เรามาเริ่มกันเลยดีกว่า!
แบบทดสอบภาวะสมองเสื่อม (MMSE-THAI 2002)
ในกรณีที่ผู้ถูกทดสอบอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ ไม่ต้องทำข้อ 4,9 และข้อ 10
บันทึกคำตอบไว้ทุกครั้ง (ทั้งคำตอบที่ถูกและผิด)
1. Orientation for time (ตอบถูกข้อละ 1 คะแนน)
1.1 วันนี้ วันที่เท่าไร..................
1.2 วันนี้ วันอะไร......................
1.3 เดือนนี้ เดือนอะไร.............
1.4 ปีนี้ ปีอะไร.........................
1.5 ฤดูนี้ ฤดูอะไร
2. Orientation for place (ตอบถูกข้อละ 1 คะแนน)
2.1 กรณีอยู่สถานพยาบาล
2.1.1 สถานที่ตรงนี้เรียกว่าอะไรหรือชื่ออะไร..............
2.1.2 ขณะนี้อยู่ที่ชั้นที่เท่าไร.............................
2.1.3 ที่นี่อยู่ในอำเภอ.........................
2.1.4 ที่นี่จังหวัดอะไร.........................
2.1.5 ที่นี่ภาคอะไร.............................
3. Registration (คะแนนเต็ม 3 คะแนน)
"ต่อไปนี้เป็นการทดสอบความจำ ผมจะบอกชื่อของ 3 อย่าง ให้คุณ(ตา,ยาย) ตั้งใจฟังให้ดีนะ เพราะจะบอกเพียงครั้งเดียว ไม่มีการบอกซ้ำอีก เมื่อผมพูดจบให้คุณ(ตา,ยาย) พูดทบทวน ตามที่ได้ยินให้ครบทั้ง 3 ชื่อ แล้วพยายามจำไว้ให้ดี เดี๋ยวผมจะถามซ้ำ
* การบอกชื่อแต่ละคำให้ห่างกันประมาณ 1 วินาที ไม่ช้าหรือเร็วเกินไป (ตอบถูก 1 คำได้ 1 คะแนน)
ดอกไม้
แม่น้ำ
รถไฟ
4. Attention/Calculation (5 คะแนน) (ให้เลือกตอบข้อเดียว)
"ข้อนี้เป็นการคิดเลขในใจเพื่อทดสอบสมาธิคุณ(ตา,ยาย) คิดเลขในใจเป็นไหม?"
ถ้าคนไข้ตอบว่า คิดเป็น ให้ทำข้อ 4.1 ถ้าตอบว่า คิดไม่เป็น หรือ ไม่ตอบ ให้ทำข้อ 4.2
ข้อ 4.1 "ข้อนี้คิดในใจ" 100 ตั้ง ลบออกทีละ 7 ไปเรื่อยๆ ได้ผลลัพธ์เท่าไรบอกมา
.................
ในข้อ 4.1 ให้ทั้งหมด 5 ครั้ง ถ้าลบได้ 1,2,3 ครั้ง แล้วตอบไม่ได้ก็คิดคะแนนเท่าที่ทำได้ ไม่ต้องย้ายทำข้อ 4.2
ข้อ 4.2 "ผมจะสะกดคำว่า มะนาว ให้คุณ(ตา,ยาย) ฟังแล้วช่วยสะกดแบบถอยหลังพยัญชนะตัวหลังไปตัวแรก คำว่ามะนาว สะกดว่า มอม้า-สระอะ-นอหนู-สระอา-วอแหวน ไหนคุณ(ตา,ยาย) สะกดถอยหลังให้ฟังหน่อยครับ"
....................
5. Recall (3 คะแนน) ตอบถูก 1 คำ ได้ 1 คะแนน
"เมื่อสักครู่ที่ให้จำของ 3 อย่าง จำได้ไหมมีอะไรบ้าง"
- ดอกไม้
- แม่น้ำ
- รถไฟ
6. Naming (2 คะแนน)
6.1 ยื่นปากกาให้ดูและถามว่า "ของสิ่งนี้เรียกว่าอะไร"
6.2 ชี้นาฬิกาข้อมือและถามว่า "ของสิ่งนี้เรียกว่าอะไร"
7. Repetition (1 คะแนน) (พูดตามได้ถูกต้องได้ 1 คะแนน)
"ตั้งใจฟังผมนะ เมื่อผมพูดข้อความนี้ แล้วให้คุณ(ตา,ยาย) พูดตาม ผมจะบอกเพียงเที่ยวเดียว"
"ใครใคร่ขายไก่ไข่"
...........................................................................
8. Verbal command (3 คะแนน)
"ฟังให้ดีเดี๋ยวผมจะส่งกระดาษให้ แล้วให้คุณ(ตา,ยาย) รับด้วยมือขวา พับครึ่งแล้ววางไว้ที่โต๊ะ"
ทดสอบแสดงกระดาษเปล่าขนาดประมาณ A4 ไม่มีรอยพับให้ผู้ถูกทดสอบ
รับด้วยมือขวา.....( 1 คะแนน)
พับครึ่ง......( 1 คะแนน)
วางไว้ที่โต๊ะ.....( 1 คะแนน)
9. Writing ( 1 คะแนน)
"ให้คุณ(ตา,ยาย) เขียนข้อความอะไรก็ได้ ที่อ่านแล้วรู้เรื่องหรือมีความหมายมา 1 ประโยค"
ประโยคมีความหมาย......(1 คะแนน)
10. Written command (1 คะแนน)
"ต่อไปนี้เป็นตัวคำสั่งที่เขียนเป็นตัวหนังสือ ต้องการให้คุณ(ตา,ยาย) อ่านแล้วทำตาม คุณ(ตา,ยาย) จะอ่านออกเสียงหรืออ่านในใจก็ได้ ผู้ทดสอบแสดงกระดาษที่เขียนว่า หลับตา "
หากคนไข้หลับตา......(1 คะแนน)
11. Visuoconstruction 1 คะแนน
"จงวาดภาพให้เหมือนภาพตัวอย่าง" ในที่ว่างของภาพตัวอย่าง
การแปลผลจะพิจารณาจากระดับการศึกษาของผู้สูงอายุ ดังนี้
No comments:
Post a Comment