สมุนไพรรักษาโรค มือ-เท้า-ปาก

โรค มือ-เท้า-ปาก (Hand, foot, and mouth disease) เป็นโรคที่พบการระบาดในเด็กทุกๆปี ส่วนใหญ่จะเกิดในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี สาเหตุมาจากเชื้อไวรัสกลุ่มเอนเทอโรไวรัส โดยแต่ละสายพันธุ์จะทำให้เกิดอาการหนักเบาแตกต่างกันไป

ที่มารูปภาพ : https://www.news4jax.com/health/several-cases-of-hand-foot-and-mouth-disease-reported-in-north-florida

อาการที่พบคือเจ็บปาก มีแผลเล็กๆในปาก หลายจุด ทำให้เด็กกินข้าวไม่ได้ และมีผื่นเป็นจุดแดง หรือเป็นตุ่มน้ำใสขึ้นบริเวณฝ่ามือ ฝ่าเท้า และพบตามลำตัว แขน ขา หรือตามก้นก็พบได้ ซึ่งอาการเหล่านี้ในรายที่เป็นไม่มากก็จะดีขึ้นเองในประมาณ 1 สัปดาห์ แต่สิ่งที่ควรระวังคืออาการแทรกซ้อนจากเชื้อ Enterovirus 71 (EV71) ที่มักก่อเกิดโรคแทรกซ้อนที่รุนแรงได้คือก้านสมองอักเสบ กล้ามเนื้ออ่อนแรง

ปัจจุบันยังไม่มียาที่รักษาเชื้อไวรัสชนิดนี้ และยังไม่มีวัคซีนที่จะได้ผลในการป้องกันเชื้อไวรัสในกลุ่มนี้  หลักการรักษาคือรักษาตามอาการของผู้ป่วย เช่น หากเด็กเพลียจากการรับประทานอาหารไม่ได้ ก็พยายามให้รับประทานอาหารอ่อน หรือหยอดยาชาในปากเพื่อไม่ให้เจ็บแผล ในกรณีที่อยู่ในโรงพยาบาลก็จะให้น้ำเกลือ แต่หากในกรณีที่รุนแรงมากเช่นมีอาการทางสมอง ก็จะใช้ทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญหลายด้าน และพยาบาลดูแลอย่างใกล้ชิด

สำหรับสมุนไพรที่เคยมีการทำวิจัยในโรคมือ-เท้า-ปาก คือ ฟ้าทะลายโจร(Andrographis paniculata (Burm.F.) Nees.) เป็นงานวิจัยที่ทำในประเทศจีน โดยนักวิจัยได้สกัดสารสำคัญของฟ้าทะลายโจรและทำให้อยู่ในรูปแบบของยาฉีดคือ Andrographolide Sulfonate injection

งานวิจัยนี้ทำในเด็กที่เป็นโรคมือ-เท้า-ปาก อายุ 1-13 ปี จำนวน 230 คน โดยแบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มแรกจะได้รับการรักษาแบบแผนเดิมร่วมกับ Andrographolide Sulfonate injection อีกกลุ่มจะได้รับการรักษาแบบแผนเดิม โดยติดตามผล 7-10 วัน ผลที่เกิดขึ้นคือในกลุ่มแรกจะพบอาการแทรกซ้อนแบบรุนแรงน้อยกว่ากลุ่มที่สองอย่างมีนัยยะสำคัญ นอกจากนี้ยังทำให้ไข้ลงได้เร็วขึ้น, ทำให้แผลที่ผิวหนังและแผลในปากหายมากกว่ากลุ่มที่รักษาแบบแผนเดิม และไม่พบการเสียชีวิตรวมทั้งผลข้างเคียงที่รุนแรงในกลุ่มทดลอง

นอกจากนี้หากมีแผลในปากก็สามารถใช้กลีเซอรีนพญายอหยอดบริเวณแผลได้ เนื่องจากในใบพญายอมีสารฟลาโวนอยด์ มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ทำให้แผลหายเร็วขึ้นและปลอดภัย ไม่มีผลข้างเคียง 

โดยสรุปแล้วการป้องกันโรคนี้อาจจะดีที่สุด เนื่องจากยังไม่มีวัคซีนป้องกันโรคนี้ ผู้ปกครองควรฝึกให้เด็กๆหมั่นล้างมือให้สะอาดหลังจากหยิบจับสิ่งของ ก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง ทางโรงเรียนก็ควรจะแยกผู้ป่วยเอาไว้ไม่ให้สัมผัสกับเด็กคนอื่น ทำความสะอาดของเล่น ห้องเรียนเพื่อลดการแพร่ระบาด อย่างไรก็ตามไม่ว่าจะระวังมากแค่ไหน เด็กๆก็อาจมีโอกาสรับเชื้อมาได้ ผู้ปกครองก็ควรดูแลอย่างใกล้ชิด เฝ้าระวังอาการแทรกซ้อนต่างๆ และอยากให้ท่านผู้อ่านทุกท่านดูแลรักษาสุขภาพกันในหน้าฝนปีนี้ด้วยครับ