การใช้ยาแก้ไอในเด็ก: สิ่งที่คุณพ่อคุณแม่ควรรู้

อาการไอในเด็ก เป็นเรื่องที่พบได้บ่อยมาก ไม่ว่าจะเกิดจากหวัด ภูมิแพ้ หรือการติดเชื้อทางเดินหายใจอื่น ๆ ทำให้ผู้ปกครองหลายคนมักหาซื้อ “ยาแก้ไอ” มาให้ลูกกินเอง แต่จริง ๆ แล้วการใช้ยาแก้ไอในเด็กมีข้อควรระวังที่สำคัญมาก

---

สาเหตุของอาการไอในเด็ก

• การติดเชื้อไวรัส เช่น ไข้หวัดธรรมดา ไข้หวัดใหญ่

• ภูมิแพ้จมูก ทำให้มีเสมหะ น้ำมูก และไอเรื้อรัง

• การติดเชื้อทางเดินหายใจล่าง เช่น หลอดลมอักเสบ ปอดบวม

• สิ่งแปลกปลอมเข้าหลอดลม (กรณีนี้อันตราย ต้องรีบพบแพทย์)

---

ยาแก้ไอที่ใช้ในเด็ก

1. ยาละลายเสมหะ เช่น ambroxol, bromhexine

   • ช่วยให้เสมหะเหนียวน้อยลง ขับออกง่ายขึ้น

2. ยาขับเสมหะ เช่น guaifenesin

   • กระตุ้นให้ไอออกมาเพื่อนำเสมหะออก

3. ยากดการไอ เช่น dextromethorphan

   • ใช้เฉพาะเวลาที่ไอมากจนรบกวนการนอนหรือกินอาหาร แต่ไม่ควรใช้บ่อยในเด็กเล็ก

4. ยาสมุนไพรแก้ไอ เช่น ฟ้าทะลายโจร มะขามป้อม ขิง น้ำผึ้ง (ในเด็กอายุเกิน 1 ปี)

---

สิ่งที่ต้องระวัง

• เด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี ไม่ควรใช้ยาแก้ไอชนิดกดการไอหรือขับเสมหะเอง ควรปรึกษาแพทย์ก่อน

• ห้ามใช้น้ำผึ้งในเด็กอายุต่ำกว่า 1 ปี เพราะเสี่ยงต่อภาวะ botulism

• การให้ยาหลายชนิดผสมกันอาจเสี่ยงต่อการได้รับยาเกินขนาด

• หากไอติดต่อกันเกิน 1–2 สัปดาห์ มีไข้สูง หอบเหนื่อย หรือมีเสมหะปนเลือด ควรพาไปพบแพทย์ทันที

---

วิธีดูแลเด็กที่ไอโดยไม่ใช้ยา

• ดื่มน้ำอุ่นมาก ๆ เพื่อช่วยละลายเสมหะ

• ใช้เครื่องทำความชื้น หรืออบไอน้ำเบา ๆ ในห้อง

• ให้พักผ่อนเพียงพอ

• หลีกเลี่ยงควันบุหรี่ ฝุ่น หรืออากาศเย็นจัด

---

สรุป

อาการไอในเด็กส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส ซึ่งมักหายได้เอง ยาแก้ไออาจช่วยบรรเทาอาการ แต่ต้องเลือกใช้ให้เหมาะกับวัยและอาการของเด็ก ที่สำคัญคือ ไม่ควรซื้อยาให้ลูกทานเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อความปลอดภัยของลูกน้อย